Avonturen in het Kwadraat

BOEM, KNAL, KNETTER. Dat waren de geluiden die de afgelopen week India vulden. De terugkeer van de god Ram werd vorige week zaterdag gevierd met het nodige licht en bijhorend geluidsspelen. Zoals ik jullie reeds vertelde is het een beetje als Kerstmis inclusief Nieuwjaar bij ons. Overal worden er lichtjes opgehangen en vuurwerk wordt van 's morgens tot 's avonds afgeschoten. De eerste keer schrik je op, weet je niet wat je hoort, wat er gebeurt. Op het einde van de week hoor je het nog nauwelijks. Indiërs het is me toch een gek volkje.

Diwali heb ik samen met Elise (Frans meisje van België dat sinds enkele weken ook in JKSMS een stage doet) in Apna Ghar (mijn huis) of een shelter home voor kinderen gevierd. Ongeveer 25 kinderen vinden hier een onderkomen in afwachting van een (nieuwe) thuis. Vorige week heb ik interviews die eerder met deze kinderen eerder waren afgelegd, doorgenomen. God wat deze jonge wezentjes in hun korte leven al hebben meegemaakt. Weggelopen van huis omdat ze werden mishandeld. Ouders kwijtgeraakt op de trein. Gelokt door een of andere man die hen een goed betaalde job belooft, maar hen dumpt als ze niet meer van nut zijn. Een jongen waarvan de vader er niet meer is en de moeder z'n zusje in de slaap heeft gedood. En toch elke keer als ik daar kom, springen die kinderen om je heen, doen ze de moeite om hun enkele woorden Engels in de praktijk om te zetten. Je merkt weinig van de gruwelijkheden in hun verleden. Dezelfde ervaring heb ik aan m'n bezoeken in de slums en onder de brug van het centrale station. In dat laatste ontmoette ik vorige week een meisje van ongeveer 22 jaar die die nacht haar 2 maanden oude baby verloor. Ze zag er allesbehalve 22 jaar uit. Ingevallen kaken, geen enkele glans meer in haar ogen en een vale huid. Madhu, de sociale werkster onder de brug, probeerden hospitalisatie te regelen, maar dat is natuurlijk moeilijk als er niet de financiële middelen ter beschikking zijn. Gebeurt dit in België dan wordt de nodige ondersteuning aangeboden, niet alleen voor de fysische gezondheid, ook mentaal krijgt de bijna-moeder de nodige tijd om te herstellen van deze traumatische ervaring. Een jonge gast voegde zich bij ons groepje en vroeg ook om hulp. Toen hij zijn voet toonde, draaide ik met ruk m'n hoofd de andere kant uit. Ik besefte op het zelfste moment dat dit allesbehalve de juiste reactie is. Ik veranderde m'n houding en verplichtte me om rustig naar z'n voet en in z'n ogen te kijken. Een diepe, blote wonde waar vliegen een onderkomen proberen te vinden. Een afstervende voet (been?) als dit niet wordt verzorgd. Op zo'n momenten heb je enkele je luisterend oor te bieden, niet meer. En weer, ondanks hun omstandigheden, krijgen we van hen zitjes aangeboden, zodat we niet op de vuile grond moeten zitten waar zij 24/24 op leven. Worden er ons 2 Fanta's en later thee in de handen geduwd. Zijn ze enthousiast over ons bezoek, laten onze handen maar niet los als we moeten vertrekken.

Madhu nodigde ons uit om later in de week bij haar alvast Diwali te komen vieren. Deze vrouw van in de 50 leeft samen met haar 2 zonen in een klein appartementje... of moet ik zeggen een kot waar er geen ramen zijn, waar de slaapkamer tegelijkertijd de eetkamer is? Haar levensonderhoud moet ze bekostigen met 3000 IR per maand, wat een hondenloon is en des te meer omdat ze ongeloofelijk werk verzet. Toch ze maakt met liefde een hele maaltijd voor ons klaar en wanneer ze ons naar een autoriksja brengt, doet ze ons stoppen bij een juwelier om een ring uit te kiezen. Dit hoeft ze absoluut niet te doen, ze kan elke cent gebruiken, je staat machteloos om te weigeren, omdat dit een gebaar is dat vele verder gaat dan geldelijke drijfveren. Ik en Elise stapten met een schitterende ring om onze vingers in de autoriksja richting een huisfeestje bij een vriend. Heb ik jullie al vertelde dat geen enkele, maar dan ook geen enkele taxi chauffeur zijn weg hier kent? En dat een Jeep hier geen overbodige luxe is? Die avond was het weer zo ver. We reden volledige de verkeerde kant uit en belanden in een overvol druk centrum in een van de buitenwijken van Jaipur. Ondertussen is het al je hebben en je houden (inclusief je eigen lichaam) goed vasthouden wil je in de riksja blijven. Uiteindelijk belandden we in de juiste straat, maar daar vonden we het juiste huis niet. "Watch out!!" Net als de taxichauffeur draaide ik m'n hoofd van rechts naar voren toen Elise ons met deze woorden opschrikte bij het zoeken van het juiste huisnummer. KNAL TEGEN EEN PAAL. Ik had het he-le-maal gehad en zei "Elise let's get out, I don't care were we are, we will find the place by our own!". Wil het natuurlijk lukken dat we op plaats van bestemming waren aangekomen. Haha. Goed nu kan ik er mee lachen, toen had ik het wel even gehad. Ik had wel te doen met die arme riksja chauffeur die met z'n belangrijkste middel van bestaan ook nog eens tegen een paal knalt. Later zag ik vanop het dak van het feesje dat hij gelukkig erin slaagde om z'n bakje terug aan de praat te krijgen. Ik heb er enkel een goede, blauwe plek op m'n rechterknie aan overgehouden.

Het weekend van Diwali plande ik, Chris, Stephanie, Preben en Bruna om er op uit te trekken. De bestemming werd Agra, de Taj Mahal, een van de 7 wereldwonderen. We gingen het slim aanpakken. We huurden een auto met chauffeur die ons vele sneller terplaatse zou brengen dan een publieke bus en dit zou ons niet zo veel meer kosten. In de nacht van zondag op maandag vertrokken we om 1 uur 's nachts zodat we 5 uur later zonsopgang zouden meemaken bij de Taj Mahal, een aanrader werd ons verteld. Twee uur later hielden de gesprekken op en zochten we een zo aangenaam mogelijk positie om toch een beetje slaap te vatten. We werden echter al snel uit onze slaap opgewekt toen we na een stop bij een tankstation vreemde geluiden hoorden. De chauffeur kreeg de motor niet aan de praat. We lachten en grapten, zelfzeker dat over 10 minuten de banden terug zouden rollen over de weg. Dat lachen hield op toen een uur later de auto nog steeds op dezelfde plek stond. Panne met de auto in India, in in the middle of nowhere, in the middle of the night. Great! Tot 7 uur in de ochtend hebben we moeten wachten op een mechanieker. Om 10 uur deed de motor het terug. Joepie, Taj Mahal here we come! Maar toch maar niet voor meteen. Na een mooie omweg van onze chauffeur, stopte hij bruks, mompelde vloekend in het Hindi en stapte uit de auto. We volgden hem. Daar stonden we dan op een drukke weg vaststellend dat onze voorste band net helemaal naar de haaien was gereden. Verbazend genoeg waren alle middelen voor handen om deze band te vervangen en iedereen hield de spirit. Om 13 uur bereikten we de Taj Mahal, 7 uur later dan gepland en zonder de zonsopgang. Er wordt verteld dat de Taj Mahal gebouwd is door de Mongolkeizer Shah Jahan ter herinnering aan zijn favoriete echtgenote, Mumtaz Mahal, die in 1631 stierf. Het paleis symboliseert met andere woorden dé liefde. Een man die 12 jaar, 41 miljoen rupee en 500 kg goud besteedt voor een overleden, favoriete echtgenote? Een mooie uitleg dat zeker de extra nodige toeristen lokt. Ik moet m'n scepticisme herzien. Wat was het mooi. Het paleis reist op achter een poort, staat krachtig tussen groene grasvelden en vijvers en straalt romantiek uit. Een wonder. Een paleis dat liefde uitstraalt. Absoluut. Heel de tocht, alle obstakels, het was het allemaal waard geweest.

Ondertussen zijn we weer een week verder en ook deze week was een beetje bewogen. 3 weken terug kwamen ik, Elise en Robin op het idee om 'een' project te starten. Robin is een collega en de eerste Indische jongen waarmee ik het heel goed vind. Hij dringt zich niet op, vermeld niet materiële zaken om indruk te willen maken en behoort tot de 2% Christenen in India. Wat doet de vermelding van dat laatste feit er nu toe? Hoe kan je beoordelen op basis van religieuze achtergrond denk je als je een beetje open minded bent? Ik weet het, maar na een maand in Indië te leven (we zijn vandaag exact een maand later trouwens!), merk ik dat de Hindische religie anders is, niet beter of slechter, maar anders, en dat het wel invloed uitoefent op... alles. Een love marriage is hier eerder een uitzondering, een arranged marriage de regel. En dit is maar een voorbeeld. Om een lang verhaal kort te maken kwamen ik, Robin, Ram (een vriend van Robin), Elise en Stephanie (ook een meisje van België waarmee ik ons eigen taaltje nog eens kan spreken) enkele keren per week bij elkaar en kwamen we tot een concept. De meerderheid van de Indische bevolking, en ook de jongere generatie, hechten heel veel waarde aan materiële zaken. Aan vooruitgang, niet van de maatschappij, maar voor zichzelf, om dat welvaartsniveau van het Westerse individu te halen. Dat is hun ideaal, daar kijken ze naar op. Dit komt des te meer tot uiting in die enorme kloof tussen arm en rijk die hier heerst en hun keuze voor exacte wetenschappen zoals engineering, geneeskunde, IC, managment en economie. Ik heb nog geen enkele Indische student ontmoet die sociale wetenschappen studeert en denk dat er van de honderde colleges in Jaipur, maar een is die sociale wetenschappen aanbiedt. Met dit idee zouden we in november naar 4 scholen gaan en daar een workshop houden over social responsibility. We zouden hen niet gaan vertellen dat ze moeten opteren voor de sociale wetenschappen, dat is te radicaal, te opleggend, maar we zouden hen op een interactieve wijze bijbrengen dat je met de keuze van exacte wetenschappen meer kan doen dan enkel geld verdienen, dat social satisfaction ook waarde geeft aan je werk. Dat je bijvoorbeeld als toekomstige dokter niet enkel de rijke gezonder kan maken, maar ook de armen kan helpen menswaardig te doen leven. De naam van ons project werd: 'RAAH. Choose your own way to be socially responsible'. Raah is de Hindische verwoording voor 'weg'. De bal ging aan het rollen en plots werd het allemaal serieus, er werd een project leader aangeduid en er werden proposals uitgeschreven om de scholen te overtuigen en om het project te kunnen financieren. Deadlines werden vastgelegd. Ik werd aangeduid als leider van dit project. Ik stond helemaal achter het concept, had de nodige mensen waarmee ik graag samenwerkte en die met goede ideeën kwamen. Het was een mooie uitdaging, een kans om te grijpen. Dondernacht kon ik echter de slaap niet vatten. Dit was me te veel. Ik zou in JKSMS nog de nodige taken moeten en willen vervullen, had al enkele trips in het vooruitzicht de komende weken en maanden en dan zou de hele verantwoordelijkheid van dit project op mijn schouders vallen. Ik voelde dat ik een keuze moest maken. Als ik dit project startte zou ik niet kunnen rondtrekken in de weekends, maar steeds beschikbaar moeten zijn. In januari zouden we een afsluitend event houden. Dus het is niet dat ik deze trekplannen naar december zou kunnen verschuiven. Er zouden me welgeteld 3 weken resteren om dit te kunnen doen. Op het einde van deze slaaploze nacht, vroeg in de ochtend hakte ik met pijn in het hart de knoop door en besloot om m'n teamleden in te lichten dat ik dit project niet zou willen dragen. Ookal zijn er dubbele gevoelens bij de lakse werkethiek in JKSMS, ik zou m'n stage hier tot een deftig einde willen brengen, zonder met m'n hoofd steeds ergens anders te zijn. Daarnaast wil ik mezelf dolgraag de tijd en ruimte geven om hier te reizen. Gisteren voelde ik me allesbehalve ok, want ik wist dat met mij het project zou staan of vallen, niemand anders voelde zich geroepen om dit te leiden en allen geloofden ze zo in mij... shit wat zou ik hen en mezelf moeten teleurstellen. Ik voelde me ziek van de emoties, maar heb een goed gesprek gehad met Elise en later op de avond met Robin en beiden begrepen ze m'n keuze en namen ze me dit niet kwalijk. Ik heb hen beloofd dat ik al verdere plannen en proposals zal uitschrijven, opdat dit project niet in het niets verdwijnt, maar later in de tijd terug kan worden opgepikt. Door ons of door een nieuw team dat zich in het idee vindt. Doodop, blij, maar toch met nog enige vertwijfeling kroop ik gisteren in m'n bed. Vandaag voel ik al vele beter en voel de rust terug keren. Ik heb een juiste beslissing genomen.

Dit alles kunnen jullie ook een beetje mee volgen op de foto's die ik in m'n foto-album heb geplaats. Omdat ik voornamelijk reactie heb gekregen op de foto van mij op de kameel, heb ik geprobeerd om iets meer mezelf op de foto te zetten. Kunnen jullie beoordelen of ik nog steeds dezelfde ben;). Ah ja in heb begin van m'n verblijf werd ik hier trouwens verteld dat deze omgeving je haar doet verliezen. Hiphoi seg. Daarom giet ik wekelijks de nodige olie in m'n haar, dat zou moeten helpen. Daarnaast ondervond ook m'n huid de nodige veranderingen, droge plekken en oneffenheden verschenen, dat is momenteel gelukkig beter. Het eten begint me hier ook meer en meer te bevallen, dus moet hier nog gaan opletten dat ik geen dikkerdje word;).

Een dag, een kus, een tot gauw m'n lieve familieleden en vrienden,

X.

Tradities en Kloven

Het is zaterdagmiddag. Ik ben alleen in het huis. Cem, Mohammed, Bruna, Chris en Nathalia zijn gaan werken. In India werkt iedereen van maandag tot zaterdag, enkel zondag is er een vrije dag. Aangezien ik een stage doe waarvoor niet betaald wordt, kan ik het me permitteren om zaterdag vrijaf te nemen. We zijn ondertussen 2 weken verder, maar het lijkt wel veel langer en dat is in de positieve zin bedoeld. Er zijn al zo veel indrukken op me afgekomen, heb verschillende mensen ontmoet en ben enkele ervaringen rijker.

M’n werkdagen starten om 10 uur ’s morgens en eindigen om 18 uur ‘s avonds. ’s Morgens vertrek ik met een autoriskja en ’s avonds krijg ik meestal een lift aangeboden door een van m’n mannelijke collega’s op hun motor (het is eerder een uitzondering als een vrouw het stuur in handen neemt, het is de job van de man of een taxichauffeur om zichzelf en zijn familie te verplaatsen). Ik kan niet ontkennen dat ik het leuk vind om achterop bij een man door de stad naar huis worden gevoerd, des te meer omdat ik goed met enkele van hen goed overweg kom en ze dit niet doen met bijbedoelingen.
De eerste 3 dagen ben ik met enkele werknemers van JKSMS op pad gegaan om theater te gaan opvoeren in de slums. Toen ik eerder dit jaar voor de eerste keer hoorde over theater als een middel om arme mensen de nodige ontspanning te geven en tegelijkertijd informatie te bezorgen opdat hun ontwikkeling wordt bevorderd, vond ik dat maar een flauw, zwak idee. Het leek me veel te kleinschalig en te simpel van ‘geest’. Ik moet m’n mening echter volledig herzien en besef dat ik me ook schuldig kwijt aan die typische westerse neiging om alles groot te willen zien, wil je er waarde aan hechten. Het waren fantastische 3 dagen waar ik nog steeds een warm gevoel van krijg als ik er aan terug denk. We trokken er met een klein team op uit. Samen volgepropt in een Jeep bezochten we elke dag 2 slums. Het decor werd opgezet en m’n collega’s begonnen te spelen. Het theaterstuk ging over zwangerschap bij jonge meisjes die niet getrouwd zijn. In de Hindu cultuur wordt dit niet acceptabel geacht en het meisje in kwestie krijgt van haar eigen familie en omringende gemeenschap weinig hulp en steun aangeboden. Dit geldt zowel in de hogere als lagere standen van de Indische maatschappij. Al spelend wordt er duidelijk gemaakt wat de mogelijkheden zijn voor dit jonge meisje. Op het einde van het stuk wordt het publiek bij deze probleemkwestie betrokken. Het was ongelooflijk om te zien hoe deze moeders, vaders en kinderen heel het stuk aandachtig bleven luisteren en hoe m’n collega’s er in slaagde iedereen aan het lachen te krijgen, zelfs ik die geen woord Hindi verstaat moest lachen om hun komische vertolking. Zowel zij zelf als de mensen van de slums beleefden plezier aan dat kleine uurtje ondanks de erbarmelijke omstandigheden waaronder het werd gebracht en waarin ze dag in, dat uit leven. Ik hield me eerder op de achtergrond. Ik wilde niet overkomen als de westerling die eens even komt kijken en beoordelen hoe het hier aan toe gaat om dan binnen enkele maanden terug naar m’n vertrouwde, goede leefomstandigheden terug te keren. M’n collega’s betrokken me echter snel bij het hele gebeuren en lieten me voelen als een van hen. Mohan zorgde ervoor dat ik vragen stelde die hij met plezier wilde beantwoorden en liet me allesbehalve met een lege maag van tafel gaan tijdens onze lunchpauzes. Ik werk graag met hem samen en tot hier toe heb ik in het algemeen een goed gevoel bij JKSMS. Ze verrichten echt wel goed werken en hebben interessante projecten lopen die efficiënt worden aangepakt.
M’n eerste bezoek aan de slums was niet schokkerend. Het verschil tussen de armoede die je op straat ziet en in de slums is niet heel verschillend. Misschien is het leven in deze slums/gemeenschappen zelfs ‘beter’ dan het leven op straat. Deze mensen hebben een ‘dak’ boven hun hoofd, leven samen met hun familie en met de andere mensen van de gemeenschap. Op straat is het ieder voor zich en wordt er onder een blote sterrenhemel een plekje gezocht op de stenen wegen als slaapplaats voor de nacht. Ik zou opteren voor de eerste optie.

Vorig weekend heb ik samen met Abhishek enkele bezienswaardigheden in Jaipur bezocht. Abhishek heb ik leren kennen op het eerste Aeisec feestje. Aangename jongen die me veel wist te vertellen over de Indische cultuur en me mee nam naar plekken waar toeristen niet komen. Hij is ondertussen zogezegd verliefd op me geworden. Dat zegt hij en toont hij met 1000de berichten per dag. Hij praatte al over naar België komen en dat zijn ouders uiteindelijk wel akkoord zouden moeten gaan met mij als een niet-Hindisch meisje. Dit alles maakt zijn gezelschap het op dit moment iets minder aangenaam. Ik kan je vertellen dat ik behoorlijk gek werd van die overdreven aandacht van hem en heb vanaf het begin duidelijk gemaakt dat er voor mij niets meer is dan vriendschappelijke gevoelens. Sinds vandaag begint hij dit echt te beseffen en nu is hij kwaad, laat me voelen hoe ongelukkig hij zich wel niet voelt en eindigde zijn laatste bericht met take care en bye. Ik laat hem doen.

’s Avonds ben ik al enkele keren met Abhishek en 2 vrienden van hem, Madhav en Sneh Raj, op stap gegaan. Op stap gaan in Indië betekent een bar zoeken op een dak van een hotel en om 11 uur je plan trekken, aangezien alles dan sluit en er geen alcohol meer wordt geserveerd. Sneh Raj heeft zijn vriendin sinds februari niet meer gezien, maar wacht zo trouw als een hond op hun vereniging. Hij komt ’s avonds onverwacht langs om nog snel een chaj of thee te gaan drinken. Ik apprecieer een gebaar als dit enorm en nogmaals des te meer omdat er geen bijbedoelingen achterzitten (natuurlijk bij sommige wel, maar die pik je er snel tussen uit). Vorige week vrijdag toen we de stad op de motor introkken voor een bier, was dit in geen enkele plaats te verkrijgen. Dit omwille van één van hun zovele feestdagen waarop één van hun zovele goden worden vereerd. Je kan je niet inbeelden hoe religieus en gehecht aan tradities dit land is. Overal, op elke hoek van de straat, is er wel een kleine of grote tempel te vinden. In het drukke verkeer wordt er elke keer een soort van weesgegroetje geschoten als men zo’n tempel voorbij rijdt. Alle vrouwen dragen hier sari’s, dat zijn lange gewaden die heel het lichaam bedekken inclusief het hoofd. Het is absoluut niet gepast om iets of wat van vrouwelijke vormen te zien. Dat neemt echter niet weg dat de vrouwen hier mooi en elegant bijlopen en het straatbeeld enorm veel kleur geven met hun kleurrijke sari’s en vele juwelen voor handen, armen, oren, neus en tenen. En dit geldt voor zowel de arme als de rijke vrouwen. De meeste getrouwde vrouwen die jonge kinderen hebben gaan niet uit werken, maar blijven binnenhuis om voor het gezin te zorgen. Het gezin bestaat hier uit man en vrouw, kinderen, ouders van de man, broer van de man, vrouw en kinderen van de broer van de man. Kan je het inbeelden? Dit is als een wekelijkse, maandelijkse, jaarlijkse of niet bestaande familie bijeenkomst in de westerse wereld. Vlees is hier uitzonderlijk verkrijgbaar. Zelfs kaas is hier nauwelijks te vinden. Koeien lopen hier overal, ze maken deel uit van het straatbeeld. Het is niet gek als je samen met een moederkoe en haar kinders de straat over steekt. Of heel het verkeer strop zit en in het midden van dat alles een koe op haar dooie gemak op haar achterste zit en niets lijkt te merken van deze drukte. Het blijft me verbazen.

Gisteravond ben ik naar een optreden gegaan in een bar dat zijn zoveelste jaar bestaan vierde. Je komt hier enkel binnen als je van rijke Indische afkomst bent of als je een blanke huidskleur hebt. De portiers lieten ons gewoon binnen, stelde geen enkele vraag. My God wat is het freaky om daar tussen al dat al chic volk te staan met meisjes die diamanten in hun oren dragen terwijl er één minuut daarvandaan volledige armoede heerst. Of zoals gisteren toen ik tijdens de dag een slum bezocht die gelegen is tussen een universiteit die enkel bestemd is voor rijke kinderen en Choki Dhani, een 5 star ethnic village resort. Het is niet gelogen als ze spreken over een toenemende kloof tussen arm en rijk. Het is te gek voor woorden als je tussen deze 2 werelden instaat.

Ondertussen is het zaterdagavond. Van 12 tot 17 uur was er geen elektriciteit in de stad, omdat volgende week Diwali wordt gevierd of de terugkeer van de god Rama naar Ayodhya na 14 jaar ballingschap. Het wordt hier wat vergeleken met Kerstmis bij ons. Bij deze religieuze gebeurtenis wordt elk huis verlicht met alle mogelijke middelen om te kunnen verlichten. Daarom vandaag even geen elektriciteit om alvast te sparen voor volgende week. Ik ben samen met Insa, een meisje van Duitsland, de stad in getrokken en hebben enkele inkopen gedaan. Insa is een meisje van Duitsland en vrij groot. Als ik met haar over straat loop krijg je de nodige aandacht. Éen omdat we blank zijn en twee omdat Insa een grootte heeft die voor Indiërs onvatbaar is. Vanavond besluit ik thuis te blijven en dit weekend heb ik niets speciaals gepland. Er komen zoveel dingen op me af, elke avond, elk weekend is er wel een voorstel om iets te doen. Dat is fijn, maar momenteel bedank ik vriendelijk. Er zijn weinig momenten dat je helemaal op jezelf kan zijn om op adem te komen en al die indrukken te laten zakken. Dus ik neem ze met beide handen daar waar ze zijn om al de rest meer tot zijn recht te laten komen.

Wat nieuws er ook allemaal op me afkomt, ik neem jullie mee en vervang jullie door niets of niemand. Ik denk aan jullie en hoop dat alles daar ok is in België.

Ik geef jullie een dikke kus en een warme groet vanuit het verre Oosten,

X.